LUTFIY
(XIV — XV
asrlar)
XIV — XV
asrlardagi о'zbek mumtoz adabiyotining atoqli va iste'dodli namoyandasi,
о'zbek
va fors tilidagi lirik asarlari bilan Sharqda keng shuhrat qozongan so'z
san'atkori Mavlono Lutfiy (bа'zi ma'lumotlarda ismi Umar, bа'zilarida
Lutfulloh) dir.
Lutfiy
Toshkentda tavallud topgan. U о'z davrining yetuk ilmli kishisi bo'1gan. Shar'iy va dunyoviy
ilmlar tahsilidan so'ng, tasavvuf ilmini ham takomilga yetishtiradi.
Yoshligidan adabiyotga havas qo'yib, turli she'rlar ijod etadi.
Shoir sharq mumtoz janrlarining bir
nechasida ijod qilgan. G'azallari tez xalq og'ziga tushgan. U turkiy tilning
tarovatini ko'rsata oluvchi dilbar she'riyat yarata olgan.
Mavlono Lutfiy lirikada serqirra ijod
qilish bilan birga, (bа'zi
lutfiyshunoslarning е'tiroficha)
dostonlar ham yaratgan («Zafarnoma», «Gul va Navro'z»). Axloqiy-falsafiy asari
«Mashqun al-haqoyiq» asari esa bizgacha yetib kelmagan. Manbalarda uning musiqa
ilmiga oid asar ham yaratganligi ta'kidlanadi. Ammo Lutfiyni mashhur qilgan
albatta uning turkiy (о'zbek) tilidagi
devonidir. Serjilva va husunkor she'rlarida go'zallik va vafo, malohat va
sadoqat tarannum etiladi. Shu bilan birga, uning forsiy tildagi merosi ham
zamondoshlari е'tirofiga sazovor bo'lgan.
U keksaygan chog'ida о'z davrida ustoz maqomiga ko'tariladi. Kichik
Alisherning kelajakda buyuk shoir bо'lishini ilg'ab,
she'riyatini yuksak е'tirof etadi.
Lutfiy
zamondoshlari tomonidan «Malik ul-kalom» nomiga sazovor bo'ladi.
Комментариев нет:
Отправить комментарий